Wie zich verdiept in de geschiedenis van Dordrecht, stuit vroeg of laat op het in 1299 aan de stad verleende stapelrecht. Alle binnen- en buitenlandse kooplieden die hun handelswaren stroomafwaarts over de Merwede en Lek aanvoerden, werden verplicht die in Dordrecht op de markt te brengen. De stad werd hierdoor een knooppunt van handelsactiviteiten en kwam economisch tot grote bloei. Maar het toegekende ‘recht van de stapel’ had tegelijk grote nadelige gevolgen voor alle steden die ook via Merwede en Lek hun goederen ontvingen. Niet alleen steden in de directe omgeving van Dordrecht, maar tot in Zeeland en zelfs Noord-Holland toe. Het stapelrecht als bron van welvaart en conflicten was geboren. In eerste instantie bedoeld als een privilege dat ‘tot wederopzeggen’ zou gelden. Maar dat pas in 1795 daadwerkelijk kwam te vervallen.

Er is veel over het Dordtse stapelrecht geschreven. Op allerlei momenten in de geschiedenis, vanuit verschillende invalshoeken en in talrijke boeken en (wetenschappelijke) publicaties. Dit blog probeert deze kennis bij elkaar te brengen en onderling te verbinden. En daarmee het stapelrecht in al haar facetten onder de aandacht te brengen. Om kleur en inhoud te geven aan iets dat ooit van grote betekenis is geweest voor Dordrecht en haar inwoners. En dat de gemoederen zolang heeft bezig gehouden.

De kern van dit blog bestaat uit artikelen die ieder voor zich een stukje van de geschiedenis van het stapelrecht beschrijven. Elke tekst vormt een afgerond geheel en past qua thematiek in een specifieke categorie. Zo volgt ‘Het stapelrecht door de tijd’, de inhoudelijke ontwikkeling van het privilege gedurende bijna vijfhonderd jaar. De conflicten die Dordrecht vanwege het stapelrecht regelmatig aan de hand had met andere steden, komen aan bod in ‘Bestuur en Rechtspraak’. In ‘Hoofdrolspelers’ staan de schijnwerpers op personen, bijna altijd mannen, die nauw betrokken waren bij de geschiedenis van het stapelrecht. De vorm en inhoud van het stapelrecht zijn altijd verbonden geweest met de ontwikkelingen in handel en scheepvaart. Daarom is een aparte categorie ‘Handel en Scheepvaart’ opgenomen. Tenslotte zijn er de artikelen over de belangrijkste handelsroutes van en naar Dordrecht en over de steden die onder invloed stonden van het stapelrecht. Deze zijn ondergebracht in de categorie ‘Steden en Vaarwegen’. De genoemde vijfdeling geeft allereerst ordening en overzicht. Maar het laat ook de verschillende perspectieven zien van waaruit naar het stapelrecht kan worden gekeken.

Met elkaar vertellen de teksten het verhaal van Dordrecht en haar stapelrecht. Een verhaal over de lusten en lasten van een ‘eeuwigdurend’ privilege.