Jan I van Holland verleent, samen met Jan II van Avesnes, Dordrecht in 1299 voor het eerst haar stapelrecht. Jan I, graaf van Holland en Zeeland en heer van Friesland, is waarschijnlijk geboren in 1284. Hij is de enige zoon van Floris V (1254-1296) en Beatrijs van Vlaanderen (*-1295). Op 12 augustus 1284 wordt voor hem besloten tot een huwelijk met Elisabeth van Engeland (*-1316). Het huwelijk wordt op 7 januari 1297 gesloten in Ipswich. Vanaf 1291 wordt Jan I opgevoed aan het Engelse hof. De in Dordrecht aanwezigen edelen vragen na de dood van Floris V koning Eduard I van Engeland Jan terug te sturen naar Holland. De koning wacht af, omdat in Holland een anti-Engelse en pro-Henegouwen gezinde houding heerst.

Dat laatste komt mede doordat Jan II van Avesnes (neef van Floris V) op 29 september 1296 hartelijk was ontvangen in Dordrecht. Hij neemt het voorlopig bewind op zich en herstelt met een leger de orde in Den Haag. Vervolgens trekt hij naar Delft, waar hij van een ‘parlement’ de opdracht krijgt om de zaken van zijn achterneef waar te nemen. In Zeeland steunt Wolfert van Borselen hem hierin. Op 14 september 1296 nodigt Eduard I een gezantschap uit om te overleggen over de komst van Jan I naar Holland en het huwelijk met Elisabeth te regelen. Het gezantschap bestaat uit Kennemer-, Hollandse- en Zeeuwse edelen, onder wie Jan van Renesse die Engels gezind is. Eind januari 1297 steekt Jan I vanuit Harwich over naar Holland, maar zonder zijn vrouw Elisabeth. Zij blijft op bevel van haar vader achter in Engeland. Ondanks twee Engelsen in de graaflijke raad is de koning niet zeker van zijn zaak. Zowel Jan II van Avesnes als Wolfert van Borselen zijn een onzekere factor in de Hollandse politiek.

Jan I van Holland en Jan van Avesnes van Henegouwen

Als Jan II van Avesnes hoort van de aankomst van Jan I, gaat hij naar Dordrecht. Hij nodigt Jan I uit voor een gesprek, maar deze weigert naar Dordrecht te komen. Op zijn beurt nodigt hij Jan II van Avesnes uit naar Bridorp, een bezitting van Jan van Renesse in Zeeland, te komen. Jan II van Avesnes vertrekt daarop uit Holland. Jan I komt nu onder invloed van Jan van Renesse en Wolfert van Borselen. Tussen deze laatste twee breekt een machtsstrijd uit, die door Wolfert van Borselen wordt gewonnen. Met als gevolg dat Jan van Renesse uit de graaflijke raad wordt gezet. Op 30 april 1297 draagt Jan I het bestuur van het graafschap tot aan zijn vijfentwintigste jaar over aan Wolfert van Borselen. In augustus van hetzelfde jaar laat Eduard I aan Jan I weten dat hij zijn vrouw in Vlaanderen op kan halen. Maar Jan I weigert voet op Vlaamse bodem te zetten, omdat daar de moordenaars van zijn vader verblijven. Uiteindelijk valt het besluit dat hij 10 november, bijna een jaar na het sluiten van hun huwelijk, zijn vrouw in Zeeland op kan halen. Op 12 augustus 1299 wordt Wolfert van Borselen, na een conflict met stadsbestuur van Dordrecht, in Delft vermoord. Na zijn dood wordt Jan II van Avesnes gevraagd naar Holland te komen en als raadsman op te treden van Jan I.

Jan I van Holland verleent Dordrecht het stapelrecht

Op 27 oktober 1299 dragen Jan I en Elisabeth voor vier jaar het bestuur over het graafschap op aan Jan II van Avesnes. Hoewel ze voldoen aan de geldende normen voor volwassenheid, vinden ze zichzelf te jong en te onbekwaam. Samen met Jan II van Avesnes verleent Jan I op 6 november 1299 Dordrecht haar stapelrecht. Vier dagen later, op 10 november 1299 sterft Jan I aan dysenterie. Zijn lichaam is, net als dat van zijn vader Floris V, bijgezet in de abdij van Rijnsburg. Omdat het huwelijk kinderloos blijft, sterft met Jan I ook het Hollandse gravenhuis in rechte lijn uit. Als naaste bloedverwant volgt Jan II van Avesnes hem op als Jan II van Holland.

_Bronnen:

_{Boer, D.E.H. de, en Cordfuncke, E.H.P.,  Graven van Holland, Middeleeuwse vorsten in woord en beeld (880 -1580), blz.93-95.}

_{Biografisch Portaal van Nederland (digitaal)}

Visits: 206